De (on)vruchtbaarheid van de merrie

Het is voorjaar! De tijd van het jaar waarin veulentjes geboren worden en waarin merries weer hengstig worden. Als je een veulentje wil fokken, dan wil je dat nu doen. Maar niet elke merrie wordt makkelijk drachtig. Lang niet elke paardeneigenaar denkt er aan om een osteopaat te vragen als een merrie niet drachtig wil worden, maar een osteopaat kan absoluut de uitkomst zijn! Hoe dat zit, zal ik in deze blog uitleggen.

Foto: Christa van Duin

De oestrische cyclus van de merrie is rond de 21 dagen. De cyclus begint met de pro-oestrus, dit is de rijpingsfase van het eitje, het hormoon oestrogeen neemt dan toe, de merrie zal hengstigheidsgedrag vertonen en deze fase duurt tot het eitje rijp is en de ovulatie plaatsvindt. Dit deel van de fase, de ovulatie, heet de oestrus. Daarna volgt de met-oestrus. Het hormoon progesteron neemt de overhand en het gele lichaam (corpus luteum) ontstaat. De merrie vertoont nu geen hengstigheidsgedrag meer. En vervolgens gaat het over in de di-oestrus. De hengst zal afgewezen worden en de merrie kan niet meer bevrucht worden.

Tegenwoordig met de goede echo apparaten van dierenartsen is het makkelijk te zien wat het beste moment is voor inseminatie. Maar wat als je merrie geen normale cyclus heeft? Of ze wordt maar niet drachtig ondanks scannen en insemineren? Hier kunnen verschillende oorzaken voor zijn en 2 veel voorkomende oorzaken waar de osteopaat bij kan helpen, licht ik hieronder toe.

1. De invloed vanuit de thoraco-lumbale overgang en de lumbale wervelkolom (de lendenen)
Voor alle lichaamsfuncties geldt dat de doorbloeding optimaal moet zijn. Bij een verminderde doorbloeding van de eierstokken, de eileiders en/of de baarmoeder, is de werking van deze organen minder goed. Een eisprong zal lastiger plaatsvinden, het transport van het eitje zal ook minder goed gaan en/of de innesteling in de baarmoeder verloopt niet goed. De eierstokken worden doorbloed door de arteria ovaria, de eileiders door een aftakking van deze arteria ovaria namelijk de arteria tuba uterina en de baarmoeder wordt voorzien door de arteria uterina. Deze arteriae lopen door een groot ligament, het ligamentum latum. Dit ligamentum latum wordt op haar beurt, via fascia, beïnvloed door een belangrijke spiergroep, namelijk de psoasspieren. Door blokkades van de thoraco-lumbale overgang (net achter het zadel), of tussen lumbale wervels onderling, zijn de psoasspieren hypertoon (gespannen) en dit heeft een negatieve invloed op de doorbloeding van de arterieën die door het ligamentum latum lopen en zodoende op de bloedvoorziening van de eierstokken, de eileiders en de baarmoeder.

Blokkades in deze regio beïnvloeden ook de spinaal zenuwen die tussen de wervels uittreden uit het ruggenmerg. Deze zenuwen innerveren niet alleen de spieren en de huid van de buikwand, lendenen en achterbenen, maar ook de inwendige organen en dus ook de voortplantingsorganen. Door blokkades kan deze innervatie slechter zijn, met een verminderde vruchtbaarheid tot gevolg.

2. De invloed vanuit het OAA complex
Het OAA complex omvat het occiput (= deel van de schedel), de atlas (= 1e halswervel C1) en de axis (= 2e halswervel C2). Een blokkade bij de schedel en daardoor verminderde vruchtbaarheid? Jazeker! Onder de atlas, aan zowel de linker- als de rechterkant, ligt een zeer belangrijk zenuwcentrum; het ganglion cervicale craniale. Deze twee zenuw centra (links één en rechts) zijn hét schakelpunt van de zenuwoverdracht van het lichaam naar de hersenen en weer terug.

Van groot belang voor een goede cyclus zijn de vrouwelijke geslachtshormonen. Deze hormonen komen uit het hypothalamus-hypofyse complex. Dit complex ligt in de schedel bij de hersenen. Een goede doorbloeding van dit complex is nodig voor de productie en afgifte van hormonen. Een blokkade tussen de schedel en C1/C2 belemmert de werking en communicatie van het ganglion cervicale craniale. Als gevolg hiervan neemt de doorbloeding van de structuren in de schedel af. Het hypothalamus-hypofyse complex zal ook minder goed doorbloedt worden en kan hierdoor minder vrouwelijke geslachtshormonen produceren en afgeven aan het lichaam. Met minder hormonen in de bloedbaan zullen de vrouwelijke geslachtshormonen minder goed functioneren en is de kans op een succesvolle dekking of inseminatie aanzienlijk kleiner.

 Foto: Christa van Duin

Plannen om je merrie dit jaar te laten dekken of insemineren? Laat haar dan eerst preventief behandelen door een ICREO of NVDO osteopaat.

www.icreo.com
www.nvdierosteopathie.nl

Casus van de maand maart - Lando

Vaak wordt een osteopaat geraadpleegd als er klachten zijn; kreupelheid, scheef lopen, gedragsverandering, stijfheid, etcetera. Goed om dan inderdaad een NVDO aangesloten osteopaat je paard of hond te laten behandelen. Maar het is nog beter om preventief naar je paard of hond te laten kijken. Eventuele blokkades worden zo bijtijds opgespoord en behandeld voordat het al zover is dat het dier klachten krijgt door de blokkades en door compensatie in de rest van zijn lijf.



De eigenaar en eigenaresse van Lando laten hem ook altijd preventief behandelen/nakijken. Lando is een prachtige en indrukwekkende ruin van 1.86 meter. Het was onlangs weer tijd voor zijn preventieve behandeling/controle. Ik vond geen blokkades, maar wel wat bewegingsbeperking in zijn schouder. Deze heb ik behandeld met fasciale technieken (bindweefseltechnieken) en ik heb mijn equi massage apparaat gebruikt, hier genoot Lando van. Na afloop van de behandeling, was de beweging van zijn schouder al beter en zijn eigenaresse, die veel grondwerk met hem doet, kon de dagen erna duidelijk zien dat hij weer makkelijker kon bewegen met zijn voorhand en soepeler was in het werk.

Absoluut dus niet onnodig geweest dat Lando preventief behandeld werd. Hem hiermee door laten lopen zou zeker blokkades opgeleverd hebben door overcompensatie met de rest van zijn lijf, met verdere gevolgen; verdere bewegingsbeperking, verhoogde spierspanning, verminderde doorbloeding en pijn.

Voorkomen is beter dan genezen. En dit zeggen wij osteopaten niet om jou als klant te verplichten maandelijks langs te komen. Vaak is 1x per jaar voldoende. Soms hebben paarden of honden sneller klachten en is het handig om 2x per jaar preventief langs te komen. Zoek je een osteopaat en zit ik niet bij je in de buurt? Kijk dan op de therapeutenlijst op de website van de Nederlandse Vereniging Dierosteopathie www.nvdierosteopathie.nl . Dan weet je zeker dat de osteopaat die je vraagt een goede opleiding gedaan heeft.

Casus van de maand februari - Banjer

Het lijkt me leuk om elke maand een casus toe te lichten en de casus van de maand februari gaat over Banjer. Banjer is een 7 jarig Hollandse Smous reutje. Zijn eigenaren zijn heel actief en ondernemend met Banjer; meerdere wandelingen per dag, mee steppen of fietsen en lekker door het bos banjeren.

De laatste tijd merkten zijn eigenaren dat Banjer niet helemaal zichzelf was. Hij was wat trager in zijn bewegingen, snauwde naar andere honden die naar hem toe kwamen, iets wat hij voorheen niet deed, en hij ging niet graag meer zitten. Als hij wel ging zitten, dan deed hij dat traag en anders dan normaal.

Zijn eigenaren zijn eerst met hem naar de dierenarts geweest. Deze constateerde dat Banjer gevoelig was op zijn lendenen, schreef voor 5 dagen pijnstilling voor en stelde voor om verder onderzoek te doen zoals röntgenfoto's. Met de pijnstilling voelde Banjer zich duidelijk beter, maar zijn eigenaren vonden het geen prettig idee dat hij onder narcose moest voor de foto's en ze wilden hem ook niet nog langer pijnstilling geven. Dus besloten ze eerst wat anders te proberen en gingen ze op zoek naar een osteopaat. Via de therapeutenlijst van de Nederlandse Vereniging Dierosteopathie kwamen zij bij mij in mijn praktijk. 

Ik constateerde dat Banjer een aantal blokkades had van zijn lendenwervels. Bij een blokkade krijg je o.a. bewegingsbeperking, pijn en een verhoogde spierspanning. Het gaan zitten werd door deze blokkades bemoeilijkt en het spelen met andere honden deed Banjer pijn, dus begon hij al naar ze te snauwen voor ze te dichtbij kwamen.

Ik heb met zachte manipulatie technieken de blokkades opgeheven en vond verder geen andere blokkades bij Banjer. Banjer moet het tot een paar dagen na de behandeling iets rustiger aan doen, zodat zijn lichaam kan wennen aan de nieuwe balans en de afvalstoffen die vrijkomen uit de blokkades goed afgevoerd kunnen worden. En hoe fijn is het om een dag na de behandeling een appje te krijgen dat Banjer al veel makkelijker beweegt. Daar doen we het voor!

Inleiding in de osteopathie

Laten we bij het begin beginnen. Wat is osteopathie nou precies? En wat doet een osteopaat?

Inleiding in de osteopathie
Osteopathie is een holistische geneeswijze, ontdekt door Andrew Taylor Still in de 19^e eeuw. Still geloofde in een God van de Waarheid die het lichaam gecreëerd had in perfectie (naar Zijn evenbeeld) en daarom geloofde Still dat genezing vanuit het lichaam zélf mogelijk was. MITS het lichaam geen structurele verstoringen heeft. En daar komt de rol van de osteopaat kijken. De osteopaat kan verstoringen verhelpen zodat zenuwen en bloedvaten weer normaal kunnen functioneren.

Een hele belangrijke rol in de osteopathie speelt het musculoskeletale systeem (de spieren en de botten). Al het gedrag wat een dier uit, komt tot stand door dit systeem. Dit systeem vraagt om veel input uit het lichaam en krijgt deze vanuit andere systemen zoals vertering, ademhaling, hart en bloedvaten, etc.

Blokkades
Ik kijk als osteopaat vooral naar de wervelkolom. Hierin zit het ruggenmerg, welke de neurologische verbinding vormt tussen de hersenen en de rest van het lichaam. Elke wervel van de wervelkolom vormt gewrichtjes met de wervel ervoor en de wervel erna. Tussen de wervels komen zenuwen uit het ruggenmerg om naar het lichaam te gaan en deze aan te sturen. 

Door zorgvuldig de spieren en gewrichten te voelen, kan ik als osteopaat veel informatie krijgen over het musculoskeletale systeem maar ook over de andere systemen zoals ademhaling, vertering, hart en bloedvaten. Ik voel of er gewrichten tussen de verschillende wervellichamen geblokkeerd zitten. Bij een geblokkeerd gewricht kunnen de volgende symptomen te vinden zijn

·       verhoogde spierspanning

·       een triggerpoint

·       het gewricht beweegt minder of niet meer

·       de doorbloeding bij het gewricht en verder in het lichaam neemt af (o.a. te voelen aan temperatuursverschillen)

·       het geblokkeerde gewricht doet pijn

 

Wat doet de osteopaat verder
Ik spoor de blokkades op door bovenstaande symptomen vast te stellen en door de beweeglijkheid van de gewrichten te testen. Met zachte manuele technieken kan ik de blokkades opheffen. Hierdoor kan de hond weer vrij bewegen, de spierspanning normaliseert, triggerpoints verdwijnen, de doorbloeding neemt weer toe en de pijn gaat weg. Er wordt weleens gezegd dat er een wervel scheef stond en dat de osteopaat deze weer recht gezet heeft, maar dit is onzin. Het werk dat wij als osteopaten doen is vooral neurologisch. Door blokkades is er een soort kortsluiting in de neurologie en met onze zachte technieken kunnen wij de boel als het ware resetten en functioneert de neurologie weer normaal.

Voorkomen is beter dan genezen, daarom is het raadzaam om jaarlijks preventief uw hond en/of paard na te laten kijken door een osteopaat. (En uzelf ook.)

Workshop de Masterson Methode

Jim Masterson (USA) heeft een behandelmethode voor paarden ontwikkeld waarbij je met zeer lichte aanraking spanningsgebieden opspoort. Door vervolgens zo’n spanningsgebied heel licht te blijven aanraken, help je het paard om zelf de spanning los te laten.

Zo’n spanningsgebied opsporen doe je door goed op de lichaamstaal van het paard te letten. Het paard gaat o.a. knipperen met z’n ogen en kan onrustig worden. Terwijl je met je vingers op zo’n gebied blijft, stel je het paard in staat om zich bewust te worden van deze spanning en om die spanning vervolgens zelf los te laten. Zodra de spanning afvloeit, zal het paard likken en kauwen en soms gapen.

Voorbeeld, scapula release Whisper

Scapula release Whisper - YouTube

Op het eerste filmpje zie je Whisper, een 17 jarige draver merrie. Op haar doe ik de scapula release, ik wil dat ze haar schouderspieren op en onder het schouderblad ontspant. Deze spieren kan ik met mijn vingers niet bereiken, maar door het been van Whisper wat naar voren of wat naar achteren te plaatsen, bereik je dat Whisper de spanning in deze spieren kan releasen.

Het is dus de bedoeling dat Whisper haar been gaat ontspannen. In eerste instantie wil ze dat niet en plaatst ze teveel gewicht op haar been. Ze laat duidelijk horen door te piepen/gillen, dat ze het er niet mee eens is dat ik haar been anders probeer te plaatsen.

Nadat haar been goed staat, zie je een verandering in de houding en in het bewustzijn bij Whisper. Ze wordt een soort van slaperig en in zichzelf gekeerd. En vervolgens komt de release, ze gaat kauwen en likken en wordt weer bewuster van de omgeving.

Voorbeeld, release kaakgewricht Sunny

Masterson TMJ Sunny - YouTube

Op het tweede filmpje zie je mijn eigen Sunny, een 7 jarige paint ruin. Sunny is 4 jaar geleden geopereerd aan zijn kaakgewricht, daarin had hij een ontsteking. Sindsdien bouwt hij veel spanning op in zijn kaak wat zich ook in de rest van zijn lijf manifesteert. Op het filmpje zie je dat ik heel zachtjes mijn vingers bij zijn kaakgewricht leg en dat hij dat echt niet tof vindt. Hij wordt erg onrustig en probeert mijn hand weg te krijgen.

Na 2o sec wordt hij rustiger. Hij laat niet zo duidelijk zien als Whisper dat hij bezig is met bewust worden van zijn spanning, maar je ziet wel dat hij zich erop aan het concentreren is. 30 Sec later begint zijn lip te bewegen, en kondigt hij aan dat de release komt door even in de stang te bijten.

Elk paard reageert anders op het zoeken van de spanning en op het proces van de release.

Pellen als een ui
De spanning die een paard vasthoudt is niet in 1x ontstaan en moet je ook niet in 1x willen oplossen. Het oplossen van de spanning kan je zien als het pellen van een ui, laagje voor laagje en niet allemaal in 1 behandeling.


Met deze Masterson methode heb ik een paar extra handvatten om bij de behandeling van paarden bepaalde spanningsgebieden te helpen op te lossen. Whisper en Sunny waren slechts 2 voorbeelden van verschillende Masterson technieken, er zijn er nog veel meer.

Welkom

Vanaf nu zal ik regelmatig een blog schrijven over een interessante casus, een leuke patiënt, een leerzaam weetje over osteopathie, etc.

Binnenkort verschijnt de eerste blog over de Masterson methode.